Uiterste vertwijfeling

Uiterste vertwijfeling – Catherina Boogh, Verschenen in InZicht nr 4. 2020 – Leestijd is ca. 4 minuten

A ls alle grond onder je voeten verdwijnt inclusief alles waarvan je dacht dat het waar is.

Als je ‘tussen de wereld door’ kijkt en ziet wat erachter schuilt en weggeblazen wordt door de impact van de kracht die de wereld schept en jouzelf.

Als je daar blij mee moet zijn omdat ze zeggen dat je de absolute realiteit hebt aanschouwd, kracht zonder vorm maar met onuitputtelijke potentie, en je voelt je slechts geschokt omdat de wereld niet ‘bestaat’ maar ieder moment opnieuw wordt gecreëerd. En de vormen dus ook ieder moment kunnen veranderen en er niets is waarop je kunt rekenen.

Als je dan ervaart dat alles weg is waar je zo van houdt, die mooie wereld en de mensen van wie je houdt, alles is illusie, bammm, het is waar wat alle grote leermeesters uit de oosterse traditie zeggen. Niets is wat het lijkt, moet je je nog druk maken over de wereld?

Ja, als je na die periode van uiterste vertwijfeling ontdekt dat de schepping en het geschapene uit dezelfde bron voortkomen en jij daar onderdeel van bent zolang je hier rondloopt.

Als je dan na vele jaren teruggaat naar die leermeester uit het Westen die je al eens de andere kant had laten zien, het contact met de bron van creatie en daarmee de aansluiting aan de wereld als schepping, dan komen plotseling die twee benaderingen bij elkaar.

Dan komt uit het Oosten de neti, neti, de benadering door te zeggen: ik ben niet dit en dat ook niet, het afpellen van oude ballast en uitsluiten van aangenomen waarheden. Overgebracht met behulp van een hiërarchische traditie, de leermeester wordt gezien als een heilige en zelfs de leerlingen hebben onderling een hiërarchie: die en die heeft het beter begrepen dan die andere, hetgeen door een goede leermeester bij voortduring en tevergeefs wordt ontkracht. Een heel effectieve methode in een cultuur waar hiërarchie de norm is en het gehoorzamen aan de leermeester vanzelfsprekend. En waar de gelukkige enkeling slaagt door volharding en waar ook velen het spoor bijster raken.

Dan komt uit het Westen die andere benadering, die uitgaat van inclusiviteit, ja ik ben zowel bron als schepping die eruit voortkomt. En ja, je kunt het gemakkelijk waarnemen als je een paar simpele oefeningen doet. En de leermeester die de simpele oefeningen aan je voorlegt ben je eeuwig dankbaar, maar hij wil niet op een voetstuk geplaatst worden, hij benadrukt dat jij je eigen autoriteit bent en moet afgaan op je eigen ervaringen en onderzoek en nooit iets aannemen van een ander. Er is geen graad in de ervaring dat je samenvalt met de wereld en alles wat er gebeurt, je neemt het op een bepaald moment bewust waar of niet, dat is alles.

Beide benaderingen zijn voor mij waardevol en ook het ervaren van die uiterste vertwijfeling die de ‘dark night of the soul’ wordt genoemd. Want verwarring en vertwijfeling geven chaos waardoor oude patronen noodgedwongen moeten worden losgelaten en iets nieuws kan ontstaan.