Ontdekkingsreis naar het eeuwig onveranderlijke

Dit boek van Ramesh is een vertaling van het boek Explorations into the Eternal uit 1986. Hij heeft op uitdrukkelijk verzoek van Nisargadatta Maharaj de taak op zich genomen om te schrijven en te spreken over diens onderricht. Dit omdat hij volgens Maharaj zijn boodschap ten volle begrepen en doorleefd had! Het boek bevat 16 hoofdstukken; thema’s zijn onder andere de rol van de goeroe, het lijden van de mens, wat is bewustzijn, volledige waarneming, de dood.
Rode draad in de tekst is dat bewustzijn het enige is wat bestaat en alles slechts een verschijning daarin is, inclusief de persoon. Om verlichting te bereiken is pertinent geen inspanning nodig, inspanning werkt verlichting juist tegen. Dus wij stervelingen dienen ons leven, onze rol, op natuurlijke wijze te leven. We dienen alles te aanvaarden wat zich aandient, hetgeen in overeenstemming is met het ontwerp van het totale functioneren van de manifestatie en in overeenstemming met het psychosomatisch apparaat. Noodzakelijke veranderingen worden teweeggebracht zonder denken of wilsinspanning van onze kant. We dienen ons volledig gewaar te zijn van onze ervaringen, terwijl we zonder in te grijpen ononderbroken gewaar zijn van onze werkelijke identiteit.
Mentaal begrijpen heeft in deze geen waarde, daarentegen is intuïtief begrijpen het onmiddellijk zien van de waarheid zonder enige interpretatie. Spontaan begrijpen leidt tot spontaan handelen en daardoor tot leven in vrijheid, oftewel leven als bewustzijn, zonder gedachten, zonder conceptualiseren en dus zonder de scheiding tussen het ‘ik’ en de ‘ander’. Verlichting kan alleen plaatsvinden door het overstijgen van concepten en dit te doen door geen doelgerichte voornemens te ondernemen; dan is er alleen handelen dat rechtstreeks ontspringt aan het bewustzijn. Verlichting is niet iets dat men kan verwerven, wij zijn verlichting.
Een kritisch punt: diverse keren staat in de tekst dat het ego vernietigd moet worden. Mijns inziens is vernietiging niet aan de orde, wel zuivering van ongewenste emoties en gedachten; verder hebben we een ego nodig om te leven.
Het is een mooie uitgave geworden, zowel aan het boek zelf als aan de redactie is erg veel zorg besteed, de vertaalde tekst loopt goed. Het boek bevat toegankelijke en tevens scherp geformuleerde teksten. Wat mij betreft beter toegankelijk dan die van Maharaj zelf!

Paul Soons