Ont-oorlogen in de praktijk

Ont-oorlogen in de praktijk – Jan van Delden, Verschenen in InZicht nr 2. 2021 – Leestijd is ca. 7 minuten

Veel mensen denken dat ze nu in patronen vastzitten door de pijn die ze in hun verleden opgelopen hebben. Dat is niet waar. Het enige wat er is, is het Kennen van de gedachten over het vastzitten in patronen. Meer is er niet. Punt. Verankerd zijn in dat weten betekent dat je de verhalen over je verleden niet meer binnengaat en dat je de pijndroom van conflict, verlies, verdriet en dood eenvoudigweg niet meer gelooft.

Liefde koestert geen grieven.

Wanneer ik al mijn grieven laat gaan, zal ik weten dat ik volkomen veilig ben.

Als ik aan deze grieven vasthoud, zal het licht van de wereld voor mij verborgen blijven…

Een Cursus in Wonderen

Naar alles waar ik me in het leven aan ergerde, ben ik eens goed vanuit dat rustige plekje in ons dat ons ervaren zijn is, gaan kijken, bijvoorbeeld naar het feit dat veel mensen geen richting aangeven in het verkeer. En ik zag tot mijn verbazing dat al die aspecten ook in mijzelf zaten. Zelf gaf ik ook nooit richting aan in het verkeer. Dat noem ik ‘ont-oorlogen’. Dingen verliezen hun negatieve lading zodra je ziet dat ze ook in jezelf zitten. Maar dat gaat niet makkelijk, want het ego kan maar één kant opkijken. In bijna alle kwalificaties die je aan het leven kunt geven, zit een oordeel: goed/slecht, schuldig/onschuldig, mooi/lelijk. Na het (terug)vinden van de achterste stoel dacht ik dat ik me makkelijk aan ieder oordeel kon onttrekken, maar dat lukte me niet. Ik kreeg niet de hele plaat schoongepoetst. Ik zag dat er een oordeel verborgen zat in elke interactie. Ik zag zoveel kleingeestige dingen van mezelf die ik nooit had gezien, dat ik er wanhopig van werd. In mijn rol als Jan dacht ik altijd een heel sociaal persoon te zijn, maar dat bleek helemaal niet waar te zijn. Ik had allang gezien dat Jan niet werkelijk bestaat, en de wereld ook niet, maar ik was sommige illusies over mezelf en anderen toch voor waar blijven aannemen. Het sneller schieten dan je schaduw[1] had ik niet in alle situaties in praktijk weten te brengen. Het inzicht had geen enkele kracht in het alledaagse leven.

Sneller schieten

Het sneller schieten leren integreren in het dagelijks leven vind ik erg belangrijk. Zodra je tegenstellingen als ‘man/vrouw, rechtvaardig/onrechtvaardig, mooi/lelijk, geboorte/dood’ serieus neemt, piept het geluk de achterdeur uit. Je moet leren dat je daar moet blijven waar je bent, aan de Kennende kant, en dat je niet de gekende kant, de kant van de ervaringen in moet gaan waar je denkt te zijn. Maar we zijn door alle ervaringen binnen de droom en het verhaal van het verleden erg geneigd om naar de gekende kant te kijken. De aandacht gaat, onwetend van ons ervaren zijn, altijd naar die schaduwkant. Die is bekend en vertrouwd. Ons ervaren zijn is voor onszelf onzichtbaar. Bijna niemand is ervan doordrongen dat ervaringen van daaruit gekend worden en niet in iets gekends tot leven komen, bijvoorbeeld in de hersenen, zoals het verhaal nu gaat.

Dat is ont-oorlogen, en dat is hetzelfde als sneller schieten. Als je er bewust naar leert kijken, ga je je realiseren dat het Kennen sneller moet zijn dan de ervaringen die erdoor gekend worden, en dat  dat de gemakkelijkste manier is om uit het verhaal te blijven. Je moet dus leren zien dat je altijd eerst het Kennen bent dat voorafgaat aan alle ervaringen en de verhalen die daaromheen hangen. Dit hier, dit leugenapparaat, is je schaduw die doet alsof hij jou is, maar dat is helemaal niet waar. Je moet dus ophouden om dat wat hier lijkt te zitten te geloven. Het gaat niet om jou of mij of de rest van de kijkdooswereld. Het gaat om datgene wat dat volgt. Dat vormloze moeten we zelf zijn, en je daar bewust van blijven noem ik sneller schieten. Het is ongelooflijk eenvoudig, maar de moeilijkheid is dat je het resultaat niet aan de gekende kant kunt oogsten. Je hebt er niet direct profijt van in je ervaringswereld, alleen indirect.

“Zodra je tegenstellingen serieus neemt, piept het geluk de achterdeur uit”

Wakker worden

In de Cursus staat: “Het gaat uiteindelijk niet om vergeving, het gaat om wakker worden.” Maar dat is voor de meeste zoekers een te grote stap. Het gaat erom wakker te worden en je allesomvattendheid als zuiver bewustzijn te ervaren, als je Zelf te ervaren, maar daarvoor moet je begrijpen wat je bent. En als je dat hebt mogen begrijpen, is het grote gevaar, zoals ook bij mij het geval was, dat je met je geliefde de achterste stoel probeert te delen, in plaats van het echte één zijn te omarmen. Je hebt dan niets meer van die ander nodig, en toch deel je de intimiteit. Het is niet meer het ruilhandeltje dat het daarvoor was, waarin je je constant schuldig liep te voelen dat je niet aardig genoeg of niet goed genoeg voor de ander was, of dat je in het verleden ooit iets stoms gezegd had, waardoor je je helemaal niet bewust was dat je je allebei in dezelfde positie bevindt en het geluk altijd al deelt.

Sirenen

We moeten ons dus vrijmaken van het lichaam en het egodenken, en leren dat we niets anders dan de allesomvattende Eerste Oorzaak zijn. Odysseus bond zich vast aan de mast om het gezang van de sirenen te weerstaan, de film niet in te gaan. Hij moest zich vastbinden aan het filmdoek zijn, het Kennen zijn, want de film raast door en de hoofdrolspeler wil zijn rol blijven spelen, zelfs (of beter gezegd: juist) als hij dood lijkt te gaan. In ‘mijn’ film lijk ik Jan te zijn, maar dat is helemaal niet waar. Ik heb geen verleden, ik ben nooit Jan geweest en nooit in die film geweest. Ik lijd aan een film waar ik helemaal nooit in ben geweest en waar ik helemaal niet in kan. Het is een mega-verdroming waarin je pijn lijkt te hebben. Je moet er genoeg van krijgen en die verdroming niet langer willen creëren. Als je het werkelijk durft te onderzoeken, zal blijken dat je niet in die film rondloopt. Er is alleen het Kennen van het poppetje dat net als al die andere poppetjes in de film rond lijkt te lopen. Het is zo simpel, maar om dat simpele feit door te trekken naar alles wat zich in de droom voordoet is niet de makkelijkste weg. Maar het is wel een manier om wakker te worden uit deze nachtmerrie.

Veel mensen denken dat ze nu in patronen vastzitten door de pijn die ze in hun verleden opgelopen hebben. Dat is niet waar. Het enige wat er is, is het Kennen van de gedachten over het vastzitten in patronen. Meer is er niet. Punt. Verankerd zijn in dat weten betekent dat je de verhalen over je verleden niet meer binnengaat en dat je de pijndroom van conflict, verlies, verdriet en dood eenvoudigweg niet meer gelooft.

Uit: Vele wegen, één thuis, Jan van Delden, uitgeverij Samsara. Vele wegen, één thuis is tot stand gekomen uit een samenwerkingsrelatie tussen Jan van Delden en Lucy Auch in het voorjaar van 2011.

[1] ‘Sneller schieten dan je schaduw’: zodra je een oordeel herkent of een tegenstelling ziet (waarin altijd een oordeel zit), haal je je aandacht ervan af en richt je die op het onpersoonlijke, keer na keer na keer na keer. Jan nodigt ons uit om die tegenkracht te blijven inzetten en steeds weer tegengas te geven aan het gekende, en zo het vertrouwen in het Kennen groter te maken; om je van de kracht van de herhaling bewust te worden en de aandacht steeds maar weer op het Kennen te richten. In dat licht blijft Jan onvermoeibaar verwijzen naar het onpersoonlijke Kennen zelf, naar het feit dat er alleen NU is en dat er geen doenerschap bestaat.