‘IK BEN’ is verbeelding

Wouter van Oord – Verschenen in InZicht nr 3. 2019 – Leestijd is ca. 6 minuten

ZIJN schijnt als de Magistrale zon van Liefde om te Zijn.

Bewustzijn is het energetische mechanisme van afgescheidenheid. Het heeft twee aanzichten: het grove persoonlijke bewustzijn en het subtielere, onpersoonlijke bewustzijn, aangeduid als ‘gewaarzijn’. Bewustzijn objectiveert. Het verdeelt realiteit in subject (zelf) en object (ander). Gewaarzijn is de schijnbare getuige. De onpersoonlijke gluurder in het duister. Zelf (ik ben) is de ervaring van aanwezigheid. Dit tweeledige bewustzijn en ‘ik ben’ zijn hetzelfde. Het zijn hersenschimmen. De legendarische Advaita leraar Shri Nisargadatta Maharaj noemde ‘ik ben’ de kennendheid. Dat wat kent. Die aanname houdt tot de dag van vandaag vele zoekers op het pad. Gewapend met het enige kapitaal (bewustzijn) trachten zij het goddelijke cryptogram op te lossen. De opdracht: “Zoek tot het gaatje uit waar dit ‘ik ben’ vandaan is gekomen” is de koan, de noot die gekraakt moet worden. Plotseling was ‘ik ben’ er, suddenly appearing out of the blue. Het was het ogenblik dat de klok begon te tikken in het verhaal. Het verhaal van ‘ik ben’.

Schijnbaar

‘Ik ben’ is de ervaring van afgescheidenheid. ‘Ik ben’ is niet alleen maar de schijnbare kenner, maar ook de schijnbare ‘ervaarder’. Het betrekt alles op zichzelf. Alles gebeurt aan ‘ik ben’. Schijnbaar. Want werkelijke afgescheidenheid bestaat niet! Het is denkbeeldig. Het is de subject/object dichotomie die een ’ hier en daar’ voortovert waar alleen de volstrekt blauwe hemel van onverdeeld Zijn straalt. Het stralende onbekende, The Shining Unknown, DIT, wat onvoorwaardelijk is wat het IS, en niet weet dát het IS! DIT is het naadloze echte. Evident. Twijfelloos de Ene Werkelijkheid. Voor niemand! Ervaren is de droom. ‘Ik ben’ is de ervaringsdroomboom en bewustzijn is het wortelstelsel van die droom. Schijnbaar, want de blauwe hemel van Zijn is immer wolkeloos helder en zonder bewustzijn.

“‘Ik ben’ is een zeepbel die uiteenspat in de geringste bries van ontwaken”

In Bevrijding is dat alles kraakhelder. ZIJN is Niet-iets. ZIJN schijnt als de Magistrale zon van Liefde om te Zijn. Als tijdloze energiedans. Als lichtvoetigheid van vrijheid. ‘Ik ben’ of het schijnbare ‘ik’ vermoedt een scheiding tussen het Absolute en het Relatieve en wil die scheiding overbruggen met als doel heel te worden. Het wil de goden te boven komen in een magische queeste: het bereiken van het hoogste goed; Verlichting! Maar als Dramatis Personae is ‘ik ben’ een zeepbel die uiteenspat in de geringste bries van ontwaken. Het leven van ‘ik ben’ is een leven van weten, kennen en ervaren. Advaita Vedanta ‘niet-twee’ en ‘het einde van de kennis’ is een verwijzing naar het einde van de ervaarder. Het einde van ‘ik ben’. Het einde van de valse identiteit. The mistaken Identity.

Vrij

De vraag is nu: “is er dan een echte, ultieme identiteit?” Een absoluut IK BEN? Een ultiem absoluut super IK? Het antwoord op die vraag luidt: NEE! In Bevrijding sterft ook dit laatste houvast, deze laatste hersenschim, en is onmiddellijk glashelder dat begin-loos en eind-loos Niets Alles is. The Beatific Vision. De zalige aanschouwing! Werkelijkheid is het onbekende wat vrij is van gewaarzijn, vrij van kennen en ervaren. Er is geen ‘ik’ dat is, noch een ‘ik’ dat niet is.

Werkelijkheid is onkenbaar. Maar daar ligt niemand van wakker!Werkelijkheid is dat er niemand is. Geen entiteit. Geen identiteit. Geen ‘ik’. Dat is vrijheid. Niets is het geheim van Alles! Het is het meest eenvoudige. Het meest gewone. Het alledaagse leven is een vrije val. Een madeliefje heeft geen ik. Noch mijn buurman. Toch groet ik hem als ik hem zie. Zijn verschijning is evident, evenals de mijne. Wouter verschijnt gewoon aan het ontbijt en zegt goedemorgen tegen zijn vrouw en aait zijn hond die kwispelt met zijn staart. Er is geen afgescheiden zelf of ‘ik’ nodig om dat te doen gebeuren. Het gebeurt gewoon. Niets en niemand doet het. Niemand doet Wouter. Wouter is niet-iets verschijnend als een ontbijtscene. Het is levendigheid. Het is zoals ik bovenstaand al schreef: ‘de lichtvoetigheid van vrijheid’. Er is niets wat vasthoudt aan verschijningsvormen. ‘Ik ben’ is verbeelding.