De vlucht van de Garoeda

De vlucht van de Garoeda is een basistekst uit de Tibetaans-boeddhistische dzogchen-traditie, die de hoogste spirituele leringen bevat. De Garoeda staat symbool voor de snelheid waarmee de bevrijding te bereiken is, heel snel dus. Niettemin vraagt het veel inzet en een niet-aflatend verlangen naar het bereiken van het boeddhaschap. Alleen geschikt voor gevorderde beoefenaars.

Het boek is geschreven, op 26-jarige leeftijd, door Shabkbar Lama (1781-1851), een leraar die vele leerlingen begeleidde.

De visie achter de beoefening van dzogchen-meditatie is de non-dualiteit van leegte en verschijnselen. Het onderzoek van de geest betreft op oppervlakteniveau een emotioneel geladen denkproces. Gedachten en emoties komen continu op en lijken onze innerlijke stilte en meditatie te verstoren. Op diepteniveau vinden we alleen maar leegte. De auteur benoemt vijf verstorende emoties of vergiften, te weten boosheid, begeerte, onwetendheid, trots en jaloezie. Hij leert dat deze emoties leeg zijn. Hij stimuleert ons om, wanneer deze emoties tijdens de meditatie opkomen, ze niet te volgen, je te ontspannen en te rusten in de staat van de aard van de geest, in zijn. Vervolgens zullen zij weggaan en vanzelf verdwijnen. Giftige emoties transformeren in wijsheden, bevrijding wordt je deelachtig. Dezelfde aanpak geldt voor zintuiglijke ervaringen. Als we bijvoorbeeld iets zien, dan hebben we de neiging daar een oordeel over te geven, we vinden iets mooi of lelijk. Echter beide oordelen zijn leeg, ze hebben geen basis. Tijdens de meditatie laten we die concepten opkomen, echter we volgen ze niet, terwijl wij rusten in zijn gaan ze weg en worden we bevrijd. We komen steeds uit bij gewaarzijn, waarin verschijnselen en leegte niet-twee zijn.

Het werk bestaat uit 23 gedichten, die achtereenvolgens de visie van dzogchen (1 tot en met 15) en de toepassing ervan (16 tot en met 23) beschrijven. Het is niet een boek om in één keer uit te lezen, maar meer om stukje voor stukje te lezen en op je in te laten werken. De vertaler heeft er een soepel lopende Nederlandse tekst van gemaakt. Het is een juweeltje voor de spirituele beoefenaar, van harte aanbevolen dus!

Paul Soons