Alles verwelkomen

Alles verwelkomen

– Amoda Maa, Verschenen in InZicht nr 3. 2021 – Leestijd is ca. 9 minuten

Wat gebroken is, is de toegang tot goud. Wat uiteengevallen is, is de ingang tot ondenkbare liefde. Wat jou op je knieën krijgt is geen straf maar Gods uitnodiging. Jouw gebrokenheid is iets heiligs.

J ohannes van het Kruis zei: “Neem mijn verheven spirituele begrippen en dompel ze in duisternis, en verbrand ze dan. Laat me alleen u liefhebben, Geliefde. Laat me, in stilte en in onuitsprekelijke eenvoud, alleen u liefhebben.” Deze krachtige woorden verwijzen naar het tevergeefs vasthouden aan het idee dat het begrijpen van de ‘absolute waarheid’ ons in staat zal stellen om boven onze menselijke ervaring uit te stijgen en een hogere bewustzijnstoestand te bereiken die wenselijker of waardevoller is. Ze verwijzen naar de onthulling dat transcendentie een ontkenning is van de Geliefde die alomtegenwoordig is in de naakte werkelijkheid van ons mens-zijn.

Het geloof dat verlichting de pijn van fysieke verwonding of ziekte zal wegnemen, of de zielensmart na het verlies van een geliefde, of de onvoorspelbaarheid van wereldgebeurtenissen, is verleidelijk en houdt ons in de tredmolen van ‘verlichting zoeken’ en leidt vaak tot ‘spirituele bypassing’. En tegelijkertijd is verlichting het einde van het lijden. Hoe kunnen we deze twee ogenschijnlijk tegenovergestelde standpunten omarmen? Hoe kunnen we open blijven staan als ware essentie, midden in de rotzooi van de menselijke ervaring? Hoe kunnen we in de wereld zijn maar niet van de wereld?

Geen weerstand

De meest eenvoudige en directe manier om de paradox op te lossen van volledig wakker zijn en volledig mens zijn is om alles te verwelkomen. Alles verwelkomen betekent tederheid, vriendelijkheid, acceptatie. Met andere woorden, geen weerstand bieden tegen welke ervaring dan ook. Maar het heeft niks te maken met het dulden van schadelijke omstandigheden – zoals wanneer iemand jou in je gezicht slaat weggaan om jezelf te verdedigen, of wanneer je in een gewelddadige relatie zit weggaan om jezelf te beschermen, enzovoorts. Het gaat om jouw tederheid tegenover jouw energetische ervaring – het innerlijke landschap van gevoelens en gewaarwordingen, de ‘gevoelservaring’ van dit moment.

Wat is deze gevoelservaring? Het is elke gewaarwording van je hartslag, elke tinteling in je huid en elke warme zucht in je ademhaling. Het is elke stuwing van energie die door je aderen stroomt, elke barst in de muur om je hart en elke doffe pijn in je maagkuiltje. Het is wat er hier is – voordat je het als een positieve of negatieve emotie benoemt, voordat je het als iets goeds of iets verkeerds aanduidt.

Eenvoudigweg jezelf toestaan om te voelen wat er hier is – vooral als dit voelen voorheen ontkend werd – is de oplossing voor het lijden dat gecreëerd wordt door een mind die in strijd is met de werkelijkheid. Maar hoe doe je dat wanneer je je leven lang weggevlucht bent voor dingen voelen en je je een leven lang in allerlei bochten gewrongen hebt om de waarheid te vermijden van wat er hier in je directe ervaring voorhanden is?

Twee stappen

Wees allereerst heel eerlijk naar jezelf. Vlucht je voor je pijn, je schaamtegevoel, je heimelijke woede en je persoonlijke verdriet? Stop je die ongewenste gevoelens weg in de donkere spelonken van je buik, bedek je ze met dingen die je nog moet doen, met dingen die je nog wilt hebben of nog wilt eten? Wend je je af van teleurstelling, afwijzing, falen en spijt en doe je net alsof ze jou niet een bezoek brengen in het holst van de nacht? Probeer je je gebroken hart te repareren, je rusteloze geest het zwijgen op te leggen en je emotionele wonden te verbinden om te voorkomen dat het vuil en de viezigheid van het mens-zijn naar buiten sijpelen? Wend je je tot spiritualiteit als een zalfje voor alles wat je denkt dat er mis is met jou, terwijl je vasthoudt aan het geloof dat transcendentie jouw perfectie voor eens en altijd zal aantonen?

Op de tweede plaats, zie dat jouw tederheid, jouw vriendelijkheid, jouw acceptatie – jouw verwelkomens-heid – de opening is waardoor alles dat voorheen niet omarmd werd ‘thuis’ kan komen en terug kan keren naar de bron. Gewoon de energie voelen stromen, toelaten en het er laten zijn…en wat eerst een strakke beklemming was kan nu ontspannen. Misschien niet alles in één keer – eerder zal deze ontspanning in kleine stapjes plaatsvinden. Het is net als bij een klein kind of een angstig dier: zodra de verkrampingsenergie meer en meer omarmd wordt, begint het zich steeds veiliger te voelen en vervolgens steeds meer ontspannen. Uiteindelijk lost de verkramping op in de vrijheid van zijn. De eenvoud en zuiverheid van deze zijnsheid – geheel vrij van verhalen over wat verkeerd is en wat er niet zou moeten zijn – zijn je ware natuur.

“Ophouden om de inhoud van je ervaring te vermijden”

De bedoeling van alles in je ervaring dat niet zo welkom lijkt is om aan jou te laten zien – niet begripsmatig als een geloof, maar ervaringsgewijs als een diepgaand besef – dat jouw wezenlijke aard voorafgaat aan elke ervaring. Wat jij echt bent gaat vooraf aan elke inhoud – of die inhoud nou extatisch is of gruwelijk, of alles daartussenin. Wat je echt bent is het open gewaarzijn – de ruimte of het bewustzijn – dat er altijd is. Maar dit realiseer je alleen des te sterker naarmate je ophoudt om de inhoud van je ervaring te vermijden. De poging om de confrontatie met wat je bang maakt te vermijden, houdt je af van dit diepere besef van je ware natuur. Dus wanneer intense angst opkomt of een immense ondraaglijkheid zich aandient, weet dan dat het God is die van binnen uit op de deur klopt – het is niet de duivel die jou tracht te kwellen. Het is niet zo dat er iets vreselijk mis is, maar dat iets buitengewoon goeds zich ontvouwt….het is Gods uitnodiging vanuit je diepste zelf. De vraag is niet “Hoe kom ik van onbehaaglijke emoties af?” maar “Ben ik bereid om de lusten en lasten te dragen van mijn mens-zijn? Ben ik bereid niets af te wijzen, alles te verwelkomen en me over te geven aan de vrije val van een open hart?”

Overgave

Alles verwelkomen is de toegang tot vrij zijn van lijden. Het wist de gevoelservaring van pijn niet uit, maar het maakt wel een einde aan de gevangenschap van het ego. Het ego is altijd bezig met ‘wegvluchten’ of ‘najagen’, maar nooit in rusttoestand. Deze staat van opwinding – of weerstand tegen dit moment – is de hoofdoorzaak van al het psychologisch lijden, of dat nu angst is, paniek, depressie, onvrede of elke andere afwijking van de vrede van zijn. Ware vrede kan alleen in de diepe ontspanning van dit moment gevonden worden, omdat het ego in de openheid van dit moment sterft – met andere woorden, het automatische mechanisme om bevrediging en voldoening in een toekomstig moment te zoeken komt ten einde.

“Een liefdesaffaire met het leven, met God en met dit moment”

De dood van het ego is een uiterste liefdesaffaire met het leven, met God, en met dit moment. Rabindrath Tagore zei eens: “Teneinde God te vinden moet je alles verwelkomen.” Met andere woorden, ten diepste accepteren wat is – de uiterste eenvoud van houden van wat is – maakt een einde aan het lijden van het ego-zelf en openbaart de helderheid en heelheid van jouw ware zelf en van het bestaan zelf.

Voor mij was het de bereidheid om mijn hart te openen voor alles – ook de duisternis van het lijden – die het mogelijk maakte dat de stralende helderheid van zijn zich openbaarde in mijn leven. Vele jaren terug, op een doodnormale dag, rees er een existentiële leegte – een onpeilbare eenzaamheid – diep vanuit mijn binnenste en overspoelde mij met een overweldigende angst. Maar in tegenstelling tot andere keren in mijn leven worstelde ik niet naar een uitweg – ik bleef precies waar ik was en gaf mij over aan de leegte.

De overgave was absoluut. Ik gaf alle angst en alle hoop op, ik gaf elke voorstelling op van hoe het zou moeten zijn en zelfs het idee dat mijn leven, zoals ik het gekend had, überhaupt op de een of andere manier zou doorgaan. Ik was 100 procent bereid om in een eeuwigheid van onbekende leegte uitgewist en opgeslokt te worden. En dus viel ik in de duistere afgrond van zijn, zonder een vangnet. Maar tot mijn verrassing was dit niet het einde! Niet alleen loste ‘ik’ op in leegte, maar tegelijkertijd ging ‘ik’ op in de totaliteit van het bestaan. En dit werd ervaren als de volheid van liefde. Het was een psychologische dood, een bevrijding van het zelf van de kluwen van het ego. Elk verzet was verdwenen – ik was in de onbegrensde openheid van dit moment gebuiteld.

Ik nodig je uit om alles te verwelkomen… en om je te laten openvallen in deze eindeloze vrijheid.

Vertaling Win Bück